اسکن پرفیوژن قلبGATED MYOCARDIAL PERFUSION SPECT
اسکن قلب روشی تشخیصی است که به ارزیابی دقیق وضعیت خونرسانی به عضله میوکارد قلب می پردازد و برای تشخیص گرفتگی عروق کرونر کمک کننده است. یک روش تشخیصی غیر تهاجمی می باشد که می توان آن را قبل از آنژیوگرافی انجام داد و ضرورت اقدام تشخیصی یا درمانی مورد نیاز را تعیین کرد. اسکن قلب معمولاً در دو مرحله انجام می شود و بیمار باید در دو روز به بخش پزشکی هسته ای مراجعه کند.این اسکن برای تشخیص تنگی شریان های کرونر قلب در بیمارانی که دچار درد قفسه سینه یا آنژین صدری هستند، بکار می رود. اسکن در دو مرحله استراحت و بعد از استرس با تزریق ماده رادیو اکتیو و در طی یک یا دو روز متوالی صورت می گیرد. با مقایسه تصاویر بدست آمده در حالت استراحت و بعد از استرس، می توان متوجه شد که کدام قسمت از عضله قلب، خون کافی دریافت نمی کند و با آگاهی از اینکه آن قسمت از عضله توسط کدام شریان کرونر خون می گیرد، به طور غیر مستقیم مشخص می شود که آن شریان تنگ بوده و نیاز به اقدامات لازم برای برطرف کردن آن می باشد. از این اسکن برای بررسی میزان بافت زنده عضله قلب پس از وقوع انفارکتوس نیز استفاده می شود. در صورت اثبات زنده نبودن عضله، انجام اقدامات تهاجمی برای باز کردن رگ مسدود فایده ای نخواهد داشت. در این مرکز پزشکی هسته ای اسکن قلب به همراه ارزیابی فونکسیون بطن چپ با استفاده از روش (Gated SPECT) انجام می شود.
فرایند انجام اسکن
در اکثر موارد جهت انجام اسکن، ابتدا مرحله استرس انجام می شود که این امر با ورزش و یا تزریق دارویی که همان اثر را بر روی قلب دارد، صورت می گیرد. برای این کار کنترل فشار خون و گرفتن نوار قلب یعنی مانیتورینگ بیمار الزامی است. در زمانی که قلب به حداکثر استرس رسید، رادیو داروی مربوطه داخل ورید تزریق می شود و به فاصله 15-90 دقیقه بعد بر حسب نوع استرس ، نوع رادیودارو و مرحله اسکن ، تصویربرداری از قلب آغاز می گردد که معمولاً حدود 20 دقیقه طول می کشد. اسکن مرحله استراحت می تواند در همان روز به فاصله حداقل 3 ساعت بعد و یا در روز دیگری انجام شود. در این مرحله، فقط رادیو داروی مربوطه مجدداً داخل ورید تزریق شده و به فاصله 30-90 دقیقه بعد تصویربرداری انجام می-شود
آمادگی اسکن
- از حدود 4-6 ساعت قبل از انجام تست ورزش، بیمار باید ناشتا باشد. ممکن است بنا به توصیه پزشک، مصرف برخی داروها از چند روز قبل متوقف شود. بهتر است بیمار کفش راحتی و لباس دو تکه (ترجیحاً پیراهن جلو باز) بر تن داشته باشد. حضور یک همراه برای انجام مرحله استرس، عاقلانه است. برای چسباندن کابل مانیتورینگ قلب به قفسه سینه، بهتر است آقایان موهای این ناحیه را بتراشند. همچنین لازم است بیمار کلیه مدارک پزشکی خود را همراه داشته باشد. چنانچه استرس با داروی دی پیریدامول انجام می شود، باید داروی آمینوفیلین و تئوفیلین از 24 ساعت قبل و مصرف چای و قهوه از شب قبل قطع گردد. چنانچه استرس با تست ورزش یا داروی دوبوتامین انجام می شود، باید داروی ایندرال، آتنولول یا پروپرانولول از 48 ساعت قبل قطع گردد. داروی دیلتیازیم، نیتروکانتین، متورال، آمیلودیپین، ایزوسور باید، وراپامیل و کوردیپین نیز باید از 24 ساعت قبل قطع گردد. در صورت ابتلا به دیابت، مشکلات زانو و لگن، تنگی نفس و یا بیماری های ریوی، باید کارشناس مربوطه را در جریان قرار دهید. همچنین اگر باردار و یا تحت درمان بیماری خاصی هستید نیز پزشک را مطلع سازید
مدت زمان انجام(از ابتدای پذیرش تا انتهای تصویربرداری)
در مجموع کلیه مراحل اسکن از زمان ورود تا تکمیل و خروج از موسسه 3 الی 4 ساعت به طول می انجامد.
Gated SPECT
با اتصال کابل مانیتورینگ قلب هنگام تصویربرداری و ضمیمه نمودن اطلاعات مربوط به فاصله دو ضربان قلب، به طور مجزا می توان به اطلاعاتی نظیر حجم انتهای دیاستول، حجم انتهای سیستول، Ejection Fraction و همچنین اختلالات حرکت دیواره قلب دست پیدا کرد. کلیه بیماران که برای اسکن قلب به این مرکز پزشکی هسته ای مراجعه می کنند، اطلاعات مربوط به فونکسیون قلب را نیز به همراه یافته های پرفیوژن آن، جهت گزارش به پزشک معالج دریافت خواهند کرد.
نکات قابل توجه قبل از انجام اسکن
- انجام آن در خانم های باردار ممنوع است.
- تمامی مدارک پزشکی ، تصاویر و گزارش بررسی های مربوط به خود را همراه داشته باشید.
- از آوردن همراه بیش از یک نفر در روز اسکن خودداری کنید. از به همراه داشتن بانوان باردار یا کودکان در روز اسکن خودداری کنید.
- انجام اسکن قلب دو روز وقت شما را می گیرد آوردن یک نفر همراهی الزامی است.
- مراحل انجام کار برای شروع اسکن:
- نصب آنژیوکت توسط پرستار
- بیمار سپس به اتاق استرس میروید تا مورد استرس دارویی یا استرس فیزیکی قرار گیرید.
- در مرحله Rest فقط رادیو دارو تزریق شده و حدودا یک ساعت بعد همانندمرحله Stress تصویربرداری انجام میشود.این مرحله نیاز به آمادگی خاصی نیست.کافیست بیمار سه ساعت ناشتا باشد.
نکات قابل توجه پس از تزریق رادیو دارو
- درحین تصویربرداری بیمار بایستی بدون حرکت و آرام روی تخت دراز بکشد.همچنین در طول مدت تصویربرداری صحبت نکند و به آرامی نفس بکشد و حتی الامکان از عطسه زدن و سرفه کردن پرهیز نماید.
- هرگونه حرکت در حین تصویربرداری باعث خرابی تصویر شده و ممکن است موجب تکرار تصویربرداری و گاها بروز خطای تشخیصی شود.
- تصویربرداری قلب در دو روز جداگانه انجام می شود.